Frequently asked questions about investing in Turkey

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Ποια είναι η διαδικασία για την ίδρυση εταιρείας στην Τουρκία; 2

2. Υπάρχει στην Τουρκία Εμπορικό Μητρώο στο οποίο υποχρεούνται να είναι εγγεγραμμένες οι τούρκικες εταιρείες και πως ονομάζεται;

2

3. Υπάρχει στην Τουρκία Οργανισμός Κοινωνικής Ασφάλισης στον οποίο οι εταιρείες οφείλουν να καταβάλλουν εισφορές και ο οποίος να δύναται να εκδώσει Βεβαίωση Ασφαλιστικής Ενημερότητας; 3

4. Υπάρχει στην Τουρκία αρχή η οποία να εκδίδει Βεβαίωση Φορολογικής Ενημερότητας και πως ονομάζεται; 3

5. Υπάρχει στην Τουρκία κάποιο έντυπο δήλωσης που να αντιστοιχεί στην Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86 που έχουμε στην Ελλάδα; 3

6. Υφίσταται στην Τουρκία αντίστοιχη αρμόδια Αρχή, όπως είναι για παράδειγμα στην Ελλάδα το Πρωτοδικείο, η οποία να εκδίδει πιστοποιητικά περί μη πτώχευσης, περί μη εκκαθάρισης, περί μη θέσεως σε αναγκαστική διαχείριση κλπ., για τις εταιρείες που έχουν την έδρα τους στην Τουρκία. 3

7. Έκδοση πιστοποιητικού ATR-1 – Τι είναι και πως εκδίδεται; 4

8. CB Certification – Τι είναι και πως εκδίδεται; 4

9. Πως μπορώ να ενημερωθώ για την διενέργεια δημοσιών διαγωνισμών στην Τουρκία; 5

10. Ποιες είναι οι διαδικασίες εισαγωγής για τα αλκοολούχα ποτά στην Τουρκία; 5

11. Ποιό είναι το νομοθετικό πλαίσιο για τις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Τουρκία; 6

12. Υπάρχουν εισαγωγικοί δασμοί στον τομέα των τροφίμων στην Τουρκία. 7

1. Ποια είναι η διαδικασία για την ίδρυση εταιρείας στην Τουρκία;

Παραθέτουμε ένα εύχρηστο σχήμα (road map) που απεικονίζει της διαδικασία και τα αναγκαία βήματα που προβλέπονται από την τουρκική νομοθεσία για την ίδρυση εταιρείας. Για περισσότερες πληροφορίες ή διευκρινήσεις απευθύνεται στο Γραφείο μας ως ακολούθως:

2. Υπάρχει στην Τουρκία Εμπορικό Μητρώο στο οποίο υποχρεούνται να είναι εγγεγραμμένες οι τούρκικες εταιρείες και πως ονομάζεται;

Στην Τουρκία υπάρχει Εμπορικό Μητρώο, στο οποίο υποχρεούνται να είναι εγγεγραμμένες οι τουρκικές εταιρείες και ονομάζεται Ticaret Sicili. Επιπλέον, η Ένωση Επιμελητηρίων και Χρηματιστηρίων της Τουρκίας (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği-TOBB) εκδίδει την εφημερίδα επαγγελματικού μητρώου (Ticaret Sicil Gazetesi) όπου αναγράφονται στοιχεία όπως πληροφορίες μετόχων, μέγεθος κεφαλαίου, τομέα δραστηριότητας, στοιχεία επικοινωνίας της εταιρείας.

3. Υπάρχει στην Τουρκία Οργανισμός Κοινωνικής Ασφάλισης στον οποίο οι εταιρείες οφείλουν να καταβάλλουν εισφορές και ο οποίος να δύναται να εκδώσει Βεβαίωση Ασφαλιστικής Ενημερότητας;

Στην Τουρκία υπάρχει Οργανισμός Κοινωνικής Ασφάλισης (Sosyal Güvenlik Kurumu), υπό την αιγίδα του οποίου υπάγονται τρία επιμέρους ασφαλιστικά ταμεία: των εργαζομένων υπαλλήλων (Sosyal Sigortalar Kurumu), των εμπόρων και ασκούντων ελεύθερα επαγγέλματα (ΒΑĞ-KUR) και των δημόσιων υπαλλήλων (Emekli Sandığı). Τα ανωτέρω δύναται να εκδώσουν βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας στους ασφαλισμένους τους.

4. Υπάρχει στην Τουρκία αρχή η οποία να εκδίδει Βεβαίωση Φορολογικής Ενημερότητας και πως ονομάζεται;

Αρχή, για την έκδοση φορολογικής ενημερότητας στην Τουρκία είναι το αρμόδιο Φορολογικό Τμήμα (Vergi Dairesi) όπου υπάγεται η εκάστοτε εταιρεία.

5. Υπάρχει στην Τουρκία κάποιο έντυπο δήλωσης που να αντιστοιχεί στην Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86 που έχουμε στην Ελλάδα;

Στην Τουρκία δεν υπάρχει έγγραφο που αντιστοιχεί στην Υπεύθυνη Δήλωση του Ν.1599/86 ο οποίος υπάρχει στην Ελλάδα.

6. Υφίσταται στην Τουρκία αντίστοιχη αρμόδια Αρχή, όπως είναι για παράδειγμα στην Ελλάδα το Πρωτοδικείο, η οποία να εκδίδει πιστοποιητικά περί μη πτώχευσης, περί μη εκκαθάρισης, περί μη θέσεως σε αναγκαστική διαχείριση κλπ., για τις εταιρείες που έχουν την έδρα τους στην Τουρκία.

Αρμόδια αρχή, για την έκδοση πιστοποιητικών περί μη πτώχευσης, περί μη εκκαθάρισης κτλ. στην Τουρκία είναι όλα τα λεγόμενα «Εμποροδικεία» (Asliye Ticaret Mahkemesi), που είναι είδη δικαστηρίων που ασχολούνται μόνο με εμπορικές υποθέσεις. Επίσης το Εμπορικό Επιμελητήριο (Ticaret Odası) ή το Βιομηχανικό Επιμελητήριο (Sanayi Odası) στο οποίο είναι εγγεγραμμένη η εταιρεία μπορεί και επιβεβαιώσει ότι η εν λόγω εταιρεία είναι εν δράσει, άρα δεν έχει πτωχεύσει.

7. Έκδοση πιστοποιητικού ATR-1 – Τι είναι και πως εκδίδεται;

Το πιστοποιητικό ATR.1 είναι ένα τελωνειακό έγγραφο που χρησιμοποιείται στο εμπόριο μεταξύ των μελών της ΕΕ και της Τουρκίας, προκειμένου οι εξαγωγείς να επωφεληθούν από τους φτηνότερους δασμολογικούς συντελεστές. Η νομική βάση για τη χρήση του πιστοποιητικού είναι η τελωνειακή ένωση ΕΕ-Τουρκία. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν συμπεριλαμβάνονται όλα τα προϊόντα στην τελωνειακή ένωση (εξαιρούνται ο χάλυβας, ο άνθρακας και μερικά γεωργικά προϊόντα). Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το πιστοποιητικό ATR.1 δεν είναι πιστοποιητικό προέλευσης, αλλά μάλλον πιστοποιητικό ιδιότητας (status). Με άλλα λόγια πιστοποιεί ότι το προϊόν έχει τεθεί σε καθεστώς ελεύθερης κυκλοφορίας, είτε στην ΕΕ, είτε στην Τουρκία, που σημαίνει ότι το προϊόν είχε περάσει από τη διαδικασία εισαγωγής σε καθεμία χώρα.

Συμφωνά με τα παραπάνω, για να μπορέσει να εκδοθεί το εν λόγω πιστοποιητικό είναι απαραίτητο τα προς εξαγωγή βιομηχανικά προϊόντα να έχουν τεθεί σε καθεστώς ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ και επομένως θα πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: είτε να έχουν παραχθεί στην ΕΕ, είτε αν έχουν παραχθεί σε τρίτη χώρα, εκτός ΕΕ, να έχουν τηρηθεί τα μέτρα εμπορικής πολιτικής και να μην οφείλονται δασμοί.

Εφόσον όλα τα παραπάνω συντρέχουν, οι ελληνικές εταιρείες που εξάγουν στην τουρκική αγορά μπορούν να καταθέσουν τα παραστατικά εξαγωγής (διασάφηση) των προϊόντων που θέλουν να εξάγουν προς την Τουρκία στον αρμόδιο φορέα έκδοσης του πιστοποιητικού ART.1 που είναι το τελωνείο της έδρας τους.

Για περισσότερες πληροφορίες επί του θέματος, εκτός από το τελωνείο, μπορεί κανείς να απευθυνθείτε και στην αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών (17η Δασμολογική Δ/νση – Τμήμα Προτιμησιακού Δασμολογικού Καθεστώτος & Καταγωγής).

8. CB Certification – Τι είναι και πως εκδίδεται;

Tο CB Certification είναι πιστοποιητικό που αφορά την ασφάλεια και την ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, καλύπτοντας 16 κατηγορίες προϊόντων. Βασίζεται σε μια πολυμερή συμφωνία μεταξύ 43 μελών, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία.

Ο κύριος στόχος του εν λόγω πιστοποιητικού είναι να διευκολυνθεί το εμπόριο μεταξύ των χωρών που έχουν αποδεχτεί την πιστοποίηση και για να προωθήσει την εναρμόνιση των προτύπων σε διεθνή βάση. Οποιοδήποτε προϊόν έχει πιστοποίηση CB μπορεί να την χρησιμοποιήσει για να λάβει την εθνική πιστοποίηση σε οποιεσδήποτε από τις συμβαλλόμενες χώρες.

Ο Τουρκικός εθνικός φορέας πιστοποίησης αρμόδιος για την έκδοση και την αναγνώριση των πιστοποιητικών CB είναι ο TSE (Turkish Standards Institution):

Mr. Cengiz Batigün
Head of Standards Preparation Centre
Necatibey Caddesi 112, Bakanliklar
TR ANKARA, Turkey Tel: + 90 312 416 65 00/65
Fax: + 90 312 416 66 17

9. Πως μπορώ να ενημερωθώ για την διενέργεια δημοσιών διαγωνισμών στην Τουρκία;

Η αρμόδια αρχή που ανακοινώνει τους δημόσιους διαγωνισμούς στην Τουρκία είναι η Kamu İhale Kurumu (Ίδρυμα Δημοσίων Διαγωνισμών) τα στοιχεία επικοινωνίας της οποίας έχουν ως κάτωθι:

Ενημέρωση περί των νέων ανακοινώσεων δημοσίων διαγωνισμών, αλλά και των αποτελεσμάτων αυτών, παρέχει η ιστοσελίδα του Ιδρύματος Δημοσίων Διαγωνισμών  στην οποία θα πρέπει να γίνεται συνδρομητές για να έχετε εγκαίρως την σχετική ενημέρωση, προκειμένου να συμμετάσχετε σε αυτούς τους διαγωνισμούς. Η συνδρομή γίνεται χωρίς κόστος, αρκεί ακολουθήσετε τα κατάλληλα βήματα στην ιστοσελίδα τους. Δυστυχώς οι οδηγίες για την εγγραφή είναι μόνο στην τουρκική γλώσσα.

10. Ποιες είναι οι διαδικασίες εισαγωγής για τα αλκοολούχα ποτά στην Τουρκία;

Αναλυτικότερα οι πλέον πρόσφατες απαιτήσεις που χρειάζεται να ικανοποιηθούν για την τελική έγκριση εισαγωγής είναι οι ακόλουθες:

1.            Πιστοποιητικό εισαγωγής από το TAPDK (Αρχή ελέγχου επί των προϊόντων καπνού και αλκοόλ).

1. 2.Πιστοποιητικό ελέγχου από το Υπουργείο Γεωργίας (υγείας και προδιαγραφών που πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα του προϊόντος)
2. 3.Προδιαγραφές ετικετών αλκοολούχων ποτών πλέον αυτών που απαιτούνται από τα κοινοτικά πρότυπα:

1. i.Ημερομηνία και αριθμός άδειας εισαγωγής
2. ii.Ηλικία προϊόντος (εφαρμόζεται μόνο για το Whisky)
3. iii.Όνομα εισαγωγέα
4. iv.Αύξων αριθμός προϊόντος σύμφωνα με την συσκευασία (αριθμός παρτίδας του εισαγόμενου προϊόντος)
5. v.Πλήρης αναφορά των συστατικών παραγωγής του αλκοολούχου ποτού
6. 4.EUR 1 (πιστοποιητικό προέλευσης)
7. 5.PROFORMA INVOICE

Οι απαιτήσεις για τις προδιαγραφές ετικέτας υποχρεώνουν τον Ευρωπαίο εξαγωγέα να αλλάζει την ετικέτα για κάθε αποστολή και έτος αποστολής με αποτέλεσμα την άνοδο του κόστους παραγωγής. Επιπλέον στην περίπτωση που ανευρεθεί λάθος στα αναγραφόμενα στην ετικέτα θα πρέπει το προϊόν να επιστραφεί στην χώρα εξαγωγής.

Σημείωση : Στα πλαίσια του εναρμονισμού της με τα πρότυπα της ΕΕ, η Τουρκία ανακοίνωσε την μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα εισαγόμενα αλκοολούχα ποτά, ενώ ταυτόχρονα ανακοίνωσε μικρή αύξηση στην τιμή του ρακί, το θεωρούμενο και εθνικό ποτό της χώρας.

Ειδικότερα, από 3 Απριλίου 2009 και σύμφωνα με το υπ. αρίθμ. 2009/14882 διάταγμα μηδενίζεται ο μέχρι πρότινος ισχύον φόρος ύψους 278,6% για τις κατηγορίες αλκοολούχων ποτών του πίνακα (Α) του Παραρτήματος 3 του Ν.4760 που περιλαμβάνει αρκετές κατηγορίες αλκοολούχων ποτών όπως αφρώδης οίνος, βερμούτ, λικέρ, τζίν, βότκα, ρακί, ποτά από ζύμωση, αιθυλική αλκοόλη και αποστάγματα. (Για τον αναλυτικό πίνακα με την περιγραφή των προϊόντων και την δασμολογικής τους κλάση, απευθύνεται στο Γραφείο μας.)

Παρά την εν λόγω μείωση ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στα εισαγόμενα κρασιά (2204) και μπύρες (2203) ύψους 63% διατηρείται, όπως επίσης και ο φόρος στα αναψυκτικά (2202.10) ύψους 25%.

11. Ποιό είναι το νομοθετικό πλαίσιο για τις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Τουρκία;

Ο νόμος αριθμός 4875 περί άμεσων ξένων επενδύσεων άρχισε να ισχύει από 17 Ιουνίου 2003, ο οποίος αντικατέστησε τον προηγούμενο κύριο νόμο αριθμός 6224, που ίσχυε 1954. Όλες οι υπάρχουσες επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν βάσει του νόμου αριθμός 6224, υπόκεινται πλέον στο νέο νόμο.

Ο νέος νόμος ορίζει ως ξένους επενδυτές τα φυσικά πρόσωπα που είναι υπήκοοι ξένης χώρας, τους τούρκους υπηκόους που κατοικούν σε ξένες χώρες, καθώς επίσης τα νομικά πρόσωπα και τους διεθνείς οργανισμούς που ιδρύονται βάσει ξένων νόμων και αναλαμβάνουν να πραγματοποιήσουν άμεσες ξένες επενδύσεις στην Τουρκία.

Ο ισχύον νόμος ορίζει ως άμεση ξένη επένδυση τη ίδρυση μιας νέας επιχείρησης ή ενός υποκαταστήματος ή την απόκτηση μετοχών μιας επιχείρησης, μέσω δημόσια προσφοράς ή της αγοράς τουλάχιστον του 10% των μετοχών μιας υπάρχουσας επιχείρηση ή την απόκτηση ίσου ποσοστού (10%) των δικαιωμάτων ψήφου μέσω του χρηματιστηρίου, τα οποία αποκτήθηκαν με οικονομικά μέσα όπως κεφάλαιο σε μετρητά υπό μορφή μετατρέψιμου νομίσματος που κυκλοφορεί στο εμπόριο από την κεντρική τράπεζα της Τουρκικής Δημοκρατίας, τίτλους επιχειρήσεων (αποκλείοντας τα κρατικά ομόλογα), δικαιώματα εξοπλισμού, βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας, μηχανημάτων και που μεταφέρθηκαν από το εξωτερικό από τον ξένο επενδυτή, καθώς επίσης και τις αποδοχές, τα εισοδήματα, τα εισπρακτέα σε μετρητά και άλλα δικαιώματα που σχετίζονται με τις επενδύσεις που αποφέρουν οικονομική αξία και τα εμπορικά δικαιώματα που σχετίζονται με την εξερεύνηση και την εξαγωγή των φυσικών πόρων που παράγονται και που κερδίζονται μέσα στη χώρα από τον ξένο επενδυτή.

Οι ξένοι επενδυτές είναι ελεύθεροι να πραγματοποιούν άμεσες επενδύσεις στην Τουρκία, εκτός αν άλλως ορίζεται από τις διεθνείς συμφωνίες και άλλες ειδικές νομικές διατάξεις. Επίσης οι ξένοι επενδυτές απολαμβάνουν ίσης μεταχείρισης με τους τούρκους ομολόγους τους. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις δεν μπορούν να εθνικοποιηθούν, εκτός αν το δημόσιο συμφέρον το απαιτεί και η αποζημίωση στη ονομαστική αξία της επένδυσης πληρώνεται εκ των προτέρων.

Το καθαρό κέρδος, τα μερίσματα, οι πωλήσεις, οι εισπράξεις από εκκαθάριση από αποζημίωση, από τη χορήγηση εξουσιοδότησης (licensing), από διαχείριση και παρόμοιες συμφωνίες, μαζί με τις πληρωμές κεφαλαίων και τόκων για ξένα δάνεια που δημιουργούνται μέσω και σχετικά με τη λειτουργία και τις συναλλαγές των ξένων επενδυτών στην Τουρκία, μπορούν ελεύθερα να μεταφερθούν εκτός της χώρας, μέσω των τραπεζών και των ιδιωτικών οικονομικών οργάνων.

Για την διευθέτηση διαφορών που προκύπτουν από επενδυτικές συμφωνίες που υπόκεινται στο ιδιωτικό δίκαιο ή των διαφωνιών που προκύπτουν από αποκλειστικές παροχές δημόσιων υπηρεσιών και από συμφωνίες μεταξύ ξένων επενδυτών και τουρκικής διοίκησης (κράτους), εκτός από τα εξουσιοδοτημένα τοπικά δικαστήρια, τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν το δικαίωμα για να απευθύνονται σε εθνική ή διεθνή διαιτησία ή άλλα όργανα διευθέτησης διαφορών, υπό τον όρο ότι έχουν τηρηθεί οι όροι των σχετικών κανονισμών και τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν επ’ αυτού.

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ο αρμόδιος φορέας για την χορήγηση άδειων εργασίας στους αλλοδαπούς υπαλλήλους μιας επιχείρησης, ενός υποκαταστήματος ή μιας οργάνωσης, που ιδρύονται βάσει αυτού του νόμου. Σύμφωνα με το άρθρο 23 του νόμου αριθ. 4817 περί αδειών εργασία σε ξένους υπηκόους, η Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Οικονομικών και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είναι οι αρμόδιοι φορείς που εκδίδουν κοινή οδηγία η οποία θέτει τις αρχές και τις διαδικασίες βάση των οποίων οι επιχειρήσεις ξένης επένδυσης έχουν δικαίωμα να απασχολούν ξένο προσωπικό και καθορίζει το ποίος νοείτε ως ξένο προσωπικό (key personnel) και εγκρίνεται να εργαστεί στην Τουρκία, υπό το πρίσμα του παρόντος νομοθετικού πλαισίου.

12. Υπάρχουν εισαγωγικοί δασμοί στον τομέα των τροφίμων στην Τουρκία

Με αφορμή την υποβολή ερωτήσεων προς το Γραφείο μας διαφόρων ελλήνων εξαγωγέων για το δασμολογικό καθεστώς των τροφίμων στην Τουρκία, παραθέτουμε ως ακολούθως ορισμένες σημαντικές πληροφορίες προς ενημέρωσή σας.

Ο τομέας των αγροτικών προϊόντων και των ειδών διατροφής στην Τουρκία είναι ιδιαιτέρως προστατευμένος από τον διεθνή ανταγωνισμό με περιοριστικού τύπου εισαγωγικές πρακτικές καθώς και υψηλό δασμολόγιο.

Η Τουρκία ασκεί καθεστώς ειδικών εισαγωγικών δασμών για ορισμένα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα, καθοριζόμενο από μια μεταβλητή τιμή, που προκύπτει από την σύνθεση επιμέρους συντελεστών με βάση τα συστατικά που περιέχει το προς εισαγωγή προϊόν.

Για να εντοπιστεί, η σωστή κατηγορία θα πρέπει να ακλουθούν από τους ενδιαφερόμενους να εξάγουν στην τουρκική αγορά τα εξής βήματα:

1) Nα καθοριστεί ο τετραψήφιος κωδικός (7_ _ _ ) ανάλογα με τα ποσοστά των συστατικών που περιέχονται στο προϊόν (i] milk fat – ii] milk protein – iii] starch/glucose – iv] sucrose/invert sugar/iso glucose). 

2) Αφού βρεθεί ο κωδικός από τον προηγούμενο πίνακα, ο σωστός δασμολογικός συντελεστής μπορεί να καθοριστεί από τον πίνακα που βρίσκεται στην ιστοσελίδα