Yunanistan’da, genellikle çalışanlar ve öğrenciler için tatil günleri olan çeşitli dini veya ulusal bayramlar vardır. Bu yazımızda Milli Bayramlardan bahsedeceğiz. Yunanistan’daki tatillerin bazıları kanunen zorunludur ve diğerleri geleneksel tatillerdir. Çalışanlar için bazı istisnalar dışında zorunlu tatillerde çalışmak genellikle yasaktır. Milli bayramlar dışında şehir ve adaların kendi kurtuluş günleri kutlanır.
25 Mart Bağımsızlık Günü
Yunan halkının Osmanlı İmparatorluğu’na karşı 1821-1830 yılları arasında yürüttükleri ve bağımsız devletin kurulması ile sonuçlanan başarılı mücadelesinin başlangıç gününü temsil eder. Milli bir bayram olmasının yanı sıra, ayrıca dini açıdan Müjde Günü olarak da kutlanılıyor. Yani Hz. Meryem’in İsa Peygamber’e hamile kaldığı ve doğumunun Cebrail tarafından müjdelendiği günün anıldığı çok önemli dini günlerden biri. Ayrıca yılın ilk milli bayramı. Uzun ve kanlı savaşlar sonunda, Avrupalı Büyük Güçlerin de yardımıyla başarılı olan bir savaştır. Yunanistan, 7 Mayıs 1832 yılında imzalanan İstanbul Anlaşması ile Osmanlı Devletinden tamamen ayrılarak resmen bağımsızlığını kazanmıştır. 1821 Yunan Devrimi’nin kutlamaları her yıl 25 Mart’ta Yunanistan, Kıbrıs ve Yunan diasporası tarafından kutlanır. Bu gün Yunanistan ve Kıbrıs’ta resmi tatildir. Kutlamalar genellikle aynı gün veya bir önceki gün yapılan geçit törenlerini ve diğer kutlamaları içerir. En büyük etkinlikler sırasıyla 25 Mart’ta Atina’da ve Selanik’te düzenlenen askeri geçit törenidir.
1 Mayıs İşçi bayramı
Bu bayram da dünyaca bilinen ve kutlanan bir bayram. İşçi mücadeleleri için bir dönüm noktası olan 1 Mayıs Yunanistan’da resmi tatildir. Yürüyüşlerin de gerçekleştiği 1 Mayıs Yunanistan’da bayram havasında geçer.
Ohi day
Bir Yunan Ulusal Bayramı olan Ohi Günü, 28 Ekim’de ülke çapında askeri ve öğrenci geçit törenleriyle kutlanır. Bu kutlama Yunanistan da hatta Güney Kıbrıs ve dünya üzerinde yunan toplulukların bulunduğu bir çok yerde “Ohi Day” bayramı olarak kutlanmaktadır. Bilmeyenler için, söylemek gerekir ki Yunancada “Ohi” (Οχι) Hayır anlamına gelmektedir. Kamu binaları ve özel konutlar “Mavi ve Beyaz” (Galanólefki) Yunan bayrağı ile süslenir ve ülke çapındaki geçit törenlerinde ve etkinliklerde vatansever ve hicivli şarkılar tüm sesle söylenir. Yunanistan’da ulusal bir tatil olan Ohi Günü, ABD, Kanada ve Avustralya’daki büyük şehirler de dahil olmak üzere diasporanın birçok Yunan topluluğu tarafından da gözlemlenmektedir.
Ohi Günü’nde ne oldu?
Ohi Günü, Yunanistan Başbakanı Ioannis Metaxas’ın 28 Ekim 1940’ta İtalya’nın Atina Büyükelçisi Emanuele Grazzi tarafından sabahın erken saatlerinde kendisine verilen bir ültimatomu meydan okurcasına reddettiği günü anıyor . Bu ültimatom , Roma’daki İtalyan diktatör ve Adolf Hitler’in sadık bir müttefiki olan Benito Mussolini’den başkası tarafından gelmemişti . Faşist İtalya ve Nazi Almanyası’nın Mihver Devletleri, Büyük Britanya ve İngiliz Milletler Topluluğu, Fransa ve Polonya da dahil olmak üzere Müttefiklerle zaten savaş halindeydi. Ültimatom, İtalyan ordusunun Yunanistan’ın stratejik bölgelerini Müttefiklere karşı savaşta işgal etmesi için Yunan-Arnavut sınırından serbest ve engelsiz geçişini gerektiriyordu, zaten ikinci yılında (Eylül 1939’dan itibaren). Reddetme, düşmanla suç ortaklığı olarak görülecektir. Kuzey Atina’daki Kifissia’daki evinde, Başbakan Metaksas mektubu okudu, sakince İtalyan Büyükelçisine döndü ve o zamanın diplomatik dili olan Fransızca’da tarihi cevabı verdi: “Alors, c’est la guerre” (“Şey, bu savaş anlamına gelir”) 1945’teki savaştan sonra, Emanuele Grazzi anılarında efsanevi sahneyi şöyle anlattı:
“Ona mektubu verdim ve ellerindeki ve gözlerindeki duyguyu izledim. Metaxas sert bir sesle ve doğrudan gözlerimin içine bakarak ‘Bu savaş demektir!’ dedi. Önlenebileceğini söyledim ama yine ‘HAYIR’ dedi. Ekledim “eğer”… Yunan General Papagos… Metaksas hemen sözümü kesti ve ‘HAYIR!’ dedi. Daha sonra, köleleştirilmektense kurban edilmeyi tercih eden bu yaşlıya daha da derin bir saygıyla ayrılarak derin bir selam verdim.”
“Kahramanlar Yunanlılar gibi savaşır!”
Metaxas’ın ültimatoma efsanevi tepkisi, siyasi yelpazedeki Yunanlılar ve Müttefikler tarafından geniş çapta övüldü. O zamana kadar Metaxas, 1936’da bir diktatörlük kurmuş olan son derece popüler olmayan bir figürdü. Aynı gün, İtalyan birlikleri Epirus’ta askeri saldırılarını başlattı ve Yunan-İtalyan Savaşı’nın başlangıcını ve daha sonra Yunanistan’ın II. Dünya Savaşı’na girmesini işaret etti. Savaşa giriş Yunan halkı tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı ve yurtseverlik coşkusu hızla tüm ülkeye yayıldı. Gazeteler, Metaxas’ın İtalyan ültimatomunu küstahça çürütmesiyle ilgili makalelerini kamuoyunda heyecan uyandırmak için aceleyle basmaya başladı.
Gazeteci Georgios Vlachos , Yunan Kathimerini gazetesinin başyazısında şunları yazdı: “Bugün gök gürültülü OHI’ye sesini eklemeyen hiçbir Yunan yok. OHI, Yunanistan’ı İtalya’ya teslim etmeyeceğiz. OHI, İtalyan ruffiani topraklarımıza ayak basmayacak. OHI, barbar Parthenon’umuza saygısızlık etmeyecek!”
Ancak Yunan coşkusu kısa sürdü. Nisan 1941’de, yenilmiş İtalyanlardan değil, daha iyi eğitimli, daha donanımlı ve savaşta sertleşmiş Alman ordusu tarafından, Marita Operasyonu tarafından hızlı ve yıkıcı bir karşı saldırı başlatıldı. Sonuç, Yunanistan’ın işgali ve üç buçuk yıl sürecek vahşi bir işgal oldu . İtalyanlar Yunan savunmasını kıramayınca Hitler’in orduları Yunanistan’ı işgal etti. Üç yıldan fazla süren Nazi işgalinde yüz binlerce insan hayatını kaybetti. Açlıktan ölenler vardı. Büyük şehirlerde kedileri köpekleri yemek zorunda kaldı insanlar. Bir teneke zeytinyağı için servetler el değiştirdi. Bir parça kuru ekmek için insan onuru ayaklar altında çiğnendi. Hatta bundan sebep hala o dönem insanları Almanya’dan çok hoşlanmazlar.
Selanik ve Atina şehir merkezlerinde, Başbakanın Sintagma Meydanı’ndaki Parlamento Binası önündeki Meçhul Asker Anıtı’na çelenk bıraktığı çok daha büyük öğrenci ve askeri geçit törenleri düzenleniyor . Yunan Silahlı Kuvvetlerinin üç şubesinin de temsilcileri, Sahil Güvenlik ve çeşitli acil servislerin yanı sıra geçit töreninde bulunurken, Yunan Hava Kuvvetleri’ne ait uçaklar tepede uçuyor.
Yunan Panigiri
Aslında her hangi resmi bir tatil yada milli bayram değil ama Yunanların Yaz aylarında, Yunanistan’ın her yerinde, en küçük köylerdeki en küçük kiliselerden, kasabalardaki en büyük katedrallere kadar, Yunanlılar asırlık bir geleneği canlı tutarlar; kasabanın ana Azizinin İsim Gününü kutlama geleneği; “Panigiri”. Yunanistan’da insanlar kendi doğum günleri yerine “isim günlerini” yani isimlerini taşıdıkları azizlerin günlerini kutlarlar. Sokak pazarları, yiyecek satıcıları ve akşamları, genellikle köy meydanında veya yeterince büyük herhangi bir boş arazide bir toplantı ile bu neşeli olay, masalar ve sandalyeler kurulur, gerçek bir “Glendi” için hazırlanır, ki bu, İngilizce’de aşağı yukarı doğru dizleri yukarıda tutmak anlamına gelir! Kızartılmış emen domuzun aroması (Bütün domuzlar bütün gün yavaşça kavrulur) havada yayılır, buzla dolu plastik kovalar, bolca bira kutuları tutar, ancak, akşamın ana cazibesi, grup! Gece çöktüğünde, masalar dolarken, orkestra çalıyor, kağıtta domuz rostosu servis ediliyor, parmakla yeniyor, biralar teneke veya kağıt bardaklardan içiliyor. Gittikçe daha fazla bira ve şarap tüketildikçe, daha neşeli ve daha neşeli hale geliyor. Bir veya iki şarkıcı, buzuki, bongo benzeri davullar ve ‘Piece de Resistance’ klarnetten oluşan gruba insanlar şarkı isteklerini iletiyor, şarkıcının alnına para sıvanıyor, notanın değeri ne kadar yüksekse, daha erken senin şarkını duyacaksınız. Bu kutlamalar gece boyunca sabahın erken saatlerine kadar devam eder. Ve sonra ağız sulandıran sokak yemekleri var; tabii ki souvlaki ve giros ve lezzetli “Loukoumades” dağları; kızarmış çörek topları, saf Yunan balıyla ıslatılmış ve öğütülmüş tarçınla taranmış. Kısacası denk gelirseniz böyle bir kutlamayı kaçırmayın deriz.
