(26 Μαίου 2010)
Απόφαση σταθμό για χιλιάδες Έλληνες διωγμένους (1922 και 1955) από το τουρκικό κράτος έλαβε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Μετά από έναν περιπετειώδη δικαστικό αγώνα διάρκειας 18 χρόνων με το τουρκικό κράτος για περιουσία που τους κληροδότησε η αδερφή τους, την οποία και παρανόμως- αυθαιρέτως κατέσχε το τουρκικό κράτος, οι αδελφοί Φωκά, δικαιώθηκαν.
Ο δικαστικός μαραθώνιος των αδελφών ξεκίνησε το 1991, τη χρονιά που η αδελφή τους Πολυξένη οδηγήθηκε στο ψυχιατρείο Βαλουκλή ως ψυχοπαθής. Η ίδια είχε υιοθετηθεί το 1954 από τον επιφανή Έλληνα Απόστολο Πιστικά. Διαχειριστής της τεραστίου μεγέθους περιουσίας της , την οποία και είχε κληρονομήσει η ίδια από τον Πιστικά στην Τουρκία, τέθηκε ο τότε πρόεδρος του ιδρύματος Βαλουκλή, κ.Καραγιάννης.
Δικαστικές ενέργειες εν τω μεταξύ άρχισαν , από τους αδελφούς της , προκειμένου να αποδειχθεί η συγγένεια τους με την αδελφή τους Πολυξένη Πιστικά, προκειμένου να μην καταλήξει η περιουσία του επιφανούς Έλληνα στα χέρια της Τουρκίας.
Τότε είχε μάλιστα αναφερθεί την τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ» πριν από αρκετά χρόνια πως « κάποιος ισχυρίζεται πως είναι αδελφός της Πιστικά».
Ας μιλήσουμε όμως πιο αναλυτικά αναφορικά με τη δικαστική διαμάχη με την Τουρκία..
Η Πολυξένη Πιστικά απεβίωσε στις 24 Απριλίου 2000 και ενώ στη διαθήκη της η ίδια άφηνε ως κληρονόμους τα δύο της αδέλφια Ιωάννη και Βαγγέλη Φωκά, το τουρκικό κράτος, κατέσχε αυτομάτως μετά το θάνατο της την περιουσία της. Συγκεκριμένα η Τουρκία κατ’εφαρμογή «μυστικών διαταγμάτων του 1964( το περιώνυμο μυστικό προεδρικό διάταγμα Καραρναμέà με το οποίο δεσμεύτηκαν όλες οι περιουσίες των Ελλήνων υπηκόων στην Τουρκία)» δεν επέτρεψε στους αδελφούς Φωκά να κληρονομήσουν την αδελφή τους και το 2002, μιας και εξαντλήθηκαν όλα τα ένδικα μέσα με την γείτονα χώρα, τα αδέλφια κατέθεσαν προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ζητώντας αποζημίωση 19 εκατομμυρίων ευρώ. Το ποσό περιλαμβάνει τόσο την περιουσία που κατέσχε το τουρκικό Δημόσιο όσο και τους τόκους.
Η δέσμευση των ελληνικών περιουσιών της Πόλης ήλθε ως επακόλουθο των μαζικών απελάσεων 12,000 Ελλήνων της Πόλης το 1964.
Η υπόθεση αφορούσε τρεις επταόροφες πολυκατοικίες στην πιο γνωστή περιοχή της Κωνσταντινούπολης, στο Ταξίμ-Πέραν αξίας 12,000,000 ευρώ.
Την νομική ομάδα αποτελούσαν: ο Δημήτρης Γκελντής από την Κατερίνη, ο Κύπριος δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης (υπόθεση Λοιζίδου ) και ο Τούρκος δικηγόρος Κωνσταντινούπολης Οκαν Χεμνσινλίογλου.
Στο διάστημα αυτό η Τουρκία καταδικάστηκε από δύο επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου : την επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Επιτροπή Αναφορών.
Παράλληλα δέχθηκε καταγγελίες για παραβιάσεις του «ευρωπαϊκού κεκτημένου» στον αρμόδιο για τη διεύρυνση της ΕΕ επίτροπο Όλι Ρεν, ο οποίος ανέφερε ότι αναμένει την απόφαση του ΕΔΑΔ για να πάρει η ΕΕ θέση στο θέμα της επιστροφής των Ελληνικών περιουσιών της Πόλης.
Ο δικηγόρος κ.Γκελντής μετά από 18 χρόνια δικαστικών αγώνων δήλωσε πως « η απόφαση του ΕΔΑΔ δικαιώνει τους αδερφούς Φωκά. Η Τουρκία το 1950 υπέγραψε και αποδέχθηκε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων . Πλέον 60 χρόνια μετά, καλείται να την εφαρμόσει!»Ήταν ένας μακρύς και δύσκολος αγώνας, αλλά εν τέλει φαίνεται να μπαίνει τέλος σε ένα ανελέητο πλιάτσικο από μεριάς της τουρκικής κυβέρνησης και του δήμου Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι σιωπούν γι’αυτό που συμβαίνει. Η συνέχεια της διαδικασίας από αυτό το σημείο προβλέπει …πρωτοβουλία του τουρκικού κράτους , προκειμένου να τακτοποιηθεί το χρέος και εφόσον το τουρκικό Δημόσιο κάνει …τα στραβά μάτια, τότε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα εκδικάσει και συγκεκριμένο ποσό. «Στο ΕΔΑΔ δε διεκδικήσαμε μόνο τα δικαιώματα μας, κερδίσαμε και την αξιοπρέπεια μας» είπε ο κ. Γκελντής. Η απόφαση αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν αναλογιστεί κανείς πως ανοίγει ο δρόμος για τις ελληνικές περιουσίες που έχουν κατά καιρούς δημεύσει οι Τούρκοι( μιας και η απόφαση αυτή του δικαστηρίου αποτελεί πλέον δεδικασμένο-νομολογία), που σύμφωνα με βάσιμους υπολογισμούς είναι 12,000 ακίνητα των οποίων η αξία υπερβαίνει τα 14 δις ευρώ!!
«Νοιώθω δικαιωμένος μετά την αγωνία που πέρασα τα τελευταία χρόνια . Νοιώθω δικαιωμένος στη μνήμη της αδελφής μου και όσων ανθρώπων έχασαν υπάρχοντα και αγαπημένα πρόσωπα τη φρικτή περίοδο του διωγμού» δηλώνει φανερά συγκινημένος ο Γιάννης Φωκάς στον «Αγγελιοφόρο».
Το πλέον εξωφρενικό είναι ότι η Τουρκία απειλεί με κατάσχεση ΚΑΙ το ελληνικό γενικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη!! Την ώρα που ο Έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου επιχειρεί να επαναφέρει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο πνεύμα της περιόδου 1999-2004 για συνεργασία προς…αμοιβαίο όφελος!, η Τουρκία ανενόχλητη συνεχίζει και διαιωνίζει φυσικά την προκλητική της δράση. Αυτή τη φορά μέσω της γενικής διεύθυνσης Βακουφίων (ΓΔΒ),η οποία ελέγχεται πλήρως από το επίσημο τουρκικό κράτος, έστειλε εξώδικο στον Έλληνα πρόξενο Βασίλη Μπορνόβα ζητώντας 400,000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι δήθεν το 50 % του κτηρίου όπου στεγάζεται το προξενείο ανήκει στο τουρκικό δημόσιο!
Με την ομόφωνη απόφαση του (31206/02) στις 29 Σεπτεμβρίου 2002 το ΕΔΑΔ όχι μόνο καταδίκασε την Τουρκία για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων( μέσα στα άλλα και του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «περί προστασίας του δικαιώματος της περιουσίας») στην υπόθεση των αδελφών Φωκά, περιόρισε επιπλέον την Τουρκία στο δικαίωμα της έφεσης, αφού και η Τουρκάλα δικαστής που συμμετείχε στη σύνθεση του δικαστηρίου ψήφισε υπέρ της καταδίκης της Άγκυρας.
Πλέον έχει ανοίξει ο δρόμος σε οποιοδήποτε σημείο της Τουρκίας, οποιοσδήποτε Έλληνας, Αρμένιος, Εβραίος, ή Βούλγαρος να διεκδικήσει το κληρονομικό του δικαίωμα που είναι η επιστροφή των ακινήτων ή ισάξια αποζημίωση.
Το εντυπωσιακό είναι ότι το κλειδί για την έναρξη τη εκστρατείας διεκδικήσεων των ακινήτων περιουσιών των Ελλήνων της Πόλης αποτελεί ένας τηλεφωνικός κατάλογος της Κωνσταντινούπολης, τα στοιχεία του οποίου σταχυολογούνται προκειμένου να εντοπιστούν ελληνικά ακίνητα που κατασχέθηκαν και πουλήθηκαν παρανόμως και αυθαιρέτως από το τουρκικό κράτος.
Η απόφαση του ΕΔΑΔ αναφορικά με την υπόθεση Φωκά, άνοιξε το δρόμο για να κινηθούν ανάλογες διαδικασίες διεκδικήσεων Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης που έχασαν τις περιουσίες τους.
Σύμφωνα με το συνήγορο των αδελφών Φωκά το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγάλο αλλά η δουλειά έχει πολύ δρόμο ακόμα. Στον κατάλογο αυτόν υπάρχουν 300,000 ελληνικά ονόματα καθώς και οι δρόμοι που έμεναν την περίοδο εκείνη πριν τα Σεπτεμβριανά του 1955 και το πογκρόμ εναντίων των Ελλήνων της Πόλης. Παρότι οι περισσότεροι δρόμοι έχουν αλλάξει ονομασίες πιστεύεται πως το πρόβλημα θα ξεπεραστεί με τις μαρτυρίες που υπάρχουν για τα παλαιά ονόματα τους. Άξιον προβληματισμού είναι το γεγονός πως οι τουρκικές υπηρεσίες απαγορεύουν ακόμη και σε Τούρκους να κάνουν έρευνες σε κτηματολόγια και υποθηκοφυλακεία όταν αυτές αφορούν τις ελληνικές περιουσίες!
Ένας τέτοιος αγώνας στο ξεκίνημα του φαντάζει μοναχικός, όμως ήδη τρεις υποθέσεις( για τις οποίες θα υπάρξει αναφορά σε άλλη ευκαιρία..) έχουν ήδη δικαιωθεί με αντίστοιχες αποφάσεις- νομολογίες του ΕΔΑΔ. Η δυναμική αρχή εγκαινιάστηκε με ευρωπαϊκό ράπισμα εναντίον της ληστρικής συμπεριφοράς της γείτονος. Έπεται ηχηρή συνέχεια…
Τσιλιμίγκρα Μελίνα
