On yıldan uzun bir süre önce Yunanistan, tüm yanlış nedenlerle Avrupa’nın odak noktasıydı: 2008’deki Wall Street çöküşünün ardından Yunanistan, tüm Avro Bölgesi ülkeleri arasında mali açıdan en fazla zarar gören ülke oldu ve İrlanda, Portekiz ve Kıbrıs ile birlikte uluslararası bir borç kurtarma paketine ihtiyaç duydu. Yunanistan 2010 ve 2015 yılları arasında toplam 320 milyar Avro tutarında üç kurtarma paketi aldı, ancak hane halkı gelirlerine ve emekli maaşlarına yıkıcı bir darbe indiren borç ertelemesiyle birlikte gelen sert kemer sıkma önlemleri oldu. Ekonomi %25 oranında küçüldü, yüz binlerce işletme iflas etti, bankalar kapandı ve 2013 yılına gelindiğinde Yunanlıların üçte biri işsiz kaldı.
2018’de Yunanistan kurtarma programlarının sıkı mali kontrollerinden çıkmayı başardı ve hükümetin emin adımları Birliğin güvenini kazandı. 2021 yılında Brüksel’deki politika yapıcılar, Covid sonrası AB ekonomilerini güçlendirmeye yönelik daha geniş bir girişimin parçası olarak Yunanistan’daki iklim yatırımları için 30 milyar Avro daha onayladı. Ve geri dönüş hala güçlü bir şekilde devam ediyor: 2022 baharında, çok istenen yatırım yapılabilir notunu nihayet geri kazanmasına sadece birkaç ay kala, Yunanistan ortaklarına 2.645 milyar Avro geri ödeme yaptı ve 2024 başlarında ödenmesi gereken ekstra 1.86 milyar Avro’yu geri ödeyerek Uluslararası Para Fonu’na olan yükümlülüklerini yerine getirdi. Ülke bu yıl, yaklaşık 35 milyar Avro tutarındaki devlet nakit rezervlerinden kaynak sağlayarak 5 milyar Avro’ya varan erken kurtarma kredisi geri ödemelerine devam ediyor ve bu uygun zaman diliminde borcun sürdürülebilirliğini arttırmak için gelecek planları yapıyor. 2024’ün geri kalanına ilişkin projeksiyonlar da Yunanistan’ın lehine olup, genel devlet borcu geçen yılki %160,3’lük orandan daha da azalarak GSYH’nin %152,3’üne, mutlak olarak da 355 milyar Avro’ya düşecektir.
Son verilere göre, Yunanistan ekonomisi 2024’ün ilk çeyreğinde %0,7 oranında büyüdü ve aylık rakamlar yavaş ama istikrarlı bir büyüme oranını destekliyor gibi görünüyor ve şaşırtıcı bir şekilde Avro Bölgesi’ninkini aşıyor – Fransa, İtalya, Slovakya ve Finlandiya’da kamu borcu yükseliş eğiliminde ve pandemi öncesi daha yüksek seviyelerde istikrar kazanıyor. Enflasyon da Mayıs ayında %2,4’e düşmüş ve uzun vadeli işsizlik oranı %0,6 puan azalarak %5,5’e gerilemiştir.
Bu değişim, büyük oyuncuların hevesle katıldığı yatırımcı davranışlarında da kendini gösteriyor: Microsoft, Atina’nın doğusunda 1 milyar Avroluk bir veri merkezi geliştiriyor. Daha kuzeyde ise Pfizer 650 milyon Avroluk bir araştırma merkezi kuruyor. ABD, Çin ve Avrupa’dan şirketler yenilenebilir enerji projeleri öneriyor. Cisco, JPMorgan, Meta ve diğer çok uluslu şirketlerin yatırımlarının önümüzdeki yıllarda milyarlarca Avro değerinde bir ekonomik etki yaratması bekleniyor.
Son jeopolitik istikrar Yunanistan için bir başka önemli kazanıma işaret ediyor: Geçtiğimiz Aralık ayından bu yana, Ege’deki toprak iddiaları ve Akdeniz’deki sondaj hakları konusunda uzun süredir anlaşmazlık içinde olan Yunanistan ve komşu Türkiye nihayet anlaşmazlıklarını bir kenara bırakarak karşılıklı anlaşma ilişkisini geliştirmeye başladı. Atina’daki dönüm noktası niteliğindeki görüşmelerin ardından iki ülke düzenli ve üst düzey temaslarını sürdürüyor ve ticaret, enerji, eğitim ve kültürel ilişkileri içeren pozitif bir gündeme odaklanmanın yanı sıra Türk vatandaşlarının on Yunan adasına zahmetli vize prosedürleri olmaksızın ziyaretlerini kolaylaştırmak gibi uzlaşmacı adımlar atıyor.
Yunan turizm sektöründe de etkileyici bir ivme yakalanmıştır; geçtiğimiz yaz 10 milyondan fazla turist Yunanistan’ı ziyaret etmiş ve 21 milyar Avro’yu aşan bir gelir elde edilmiştir. Otellere, Airbnb kiralamalarına ve Yunan gayrimenkulüne en az 250.000 Avro yatırım yaparak oturma izni veren Altın Vize programına olan yüksek talep nedeniyle hem anakarada hem de popüler Yunan adalarında inşaatlar artmıştır. Konaklama sektöründeki kapsamlı gelişme sayesinde Atina, turizmdeki genel büyüme dinamiklerine ikonik ada destinasyonları kadar katkıda bulunuyor ve başkentin kıyı cephesinde gelirler %30 oranında artıyor. Avrupa Seyahat Komisyonu raporuna göre, iklim değişikliğinin getirdiği yüksek sıcaklıklar ve yaz yangınlarından büyük ölçüde etkilenmeyen Yunanistan’ın bu yıl yeni rekor turizm gelirlerine ulaşması bekleniyor.
On yıl önce Yunanistan’ın devasa borcu neredeyse Euro Bölgesi’nin çökmesine neden oluyordu. Bugün ise Yunanistan Avrupa’nın en istikrarlı ve en hızlı büyüyen ekonomilerinden birine dönüşerek modern zamanların en etkileyici geri dönüşlerinden birini gerçekleştirdi.
